Taşyünü ile Mantolama Nasıl Yapılır?
Bazalt, dolomit gibi kayaların eritilerek püskürtüldükten sonra, bakalit ile karıştırılması ve birtakım özel işlemlerden geçirilmesi sonucu elde edilen mineral yün çeşidine taşyünü denmektedir. Bir diğer adı ile kayayünü ya da rockwool olarak bilinmektedir.
Binaların dış cepheleri için kışın soğuktan yazın da sıcaktan korunmak için mantolama işlemi yapılır. Bu işlemde kullanılan malzemenin sıcaklığı ya da soğuğu önlemesi kullanılan malzemeye bağlıdır. İzolasyon işi için kullanılan malzemenin kalitesiz oluşu ile bina mantolama yapılsa dahi sıcak ya da soğuk oluşu için hiç bir fark göstermeyecek, sadece binanın dış görünümü değişecektir.
Kullanımı için yer ve amaca göre değişik boyutlarda ve farklı teknik özellikte üretim avantajı da bulunuyor. İyi bir yalıtım malzemesi olmasının yanında yüksek sıcaklığa olan dayanıklılığı sayesinde yangınlara karşı önlem amaçlı olarak kullanılan bir malzeme haline gelmiş durumda.
Taşyünü mantolama genellikle evler için uygulanan bir tür yalıtım sistemidir. Bunun uygulanmasında ise bir çok kriter vardır. Bu taşyünü mantolama teknik şartnamesi olarak bilinmektedir. Bu şartname bu sistemin nereye, ne şekilde uygulanacağını ayrıntılı bir şekilde vermektedir ve bilgilendirici nitelik taşımaktadır. Bu şartname bir tür kural niteliğinde olup işveren ve uygulamacı tarafından imzalanmaktadır.
DIŞ CEPHE ISI YALITIM SİSTEMİ (ETICS) TEKNİK ŞARTNAMESİ (Taşyünü)
A.1 ISI YALITIM LEVHASI
Kullanılacak ısı yalıtım levhası,
1) Subasman seviyesine kadar olan mantolama için özel olarak üretilmiş en az 200 kPa (20 ton/m2 ) yüzeylere dik çekme mukavemetine sahip, TS 825 Binalarda Isı Yalıtım Kuralları hesabı ile belirlenmiş kalınlıkta, azami ısı iletkenlik beyan değeri 0,035 W/mK (TS 825’e göre 035 grubu), yangın dayanımı TS EN 13501-1’e göre E sınıfına sahip Ekstrüde Polistiren (XPS) kullanılmalıdır.
2) Subasman profili üst kısmına uygulanacak ısı, ses ve yangın yalıtımı amaçlı TS 825 Binalarda Isı Yalıtım Kuralları hesabı ile belirlenmiş kalınlıkta Taşyünü (mineral yün), azami ısı iletkenlik beyan değeri 0,039 W/mK (TS 825’e göre 040 grubu), yüzeylere dik çekme mukavemeti (ayrılma dayanımı-dübelli ve yapıştırmalı tespitte) 14 kPa, basma dayanımı 25 kPa, kısmi daldırmayla uzun süreli su emme < 3 kg/m2 değerlerine sahip, A sınıfı yanmaz (TS-EN 13501-1), kenar şekli düz (kare), TS 901-1 EN13162 ve TS EN 13500’e uygun özel toleranslarla üretilmiş, CE sertifikalı taşyünü dış cephe yalıtım levhası olmalıdır.
3) Üretici firma ISO 9001 Kalite Güvence Sistemi sertifikalı, ürünler TSE ve CE belgeli olmalıdır.
A.2. YAPIŞTIRMA HARCI VE YÜZEY SIVASI
Kullanılacak yapıştırma harcı ve yüzey sıvası,
1) Çimento veya akrilik esaslı olmalıdır.
2) Isıl şoklara dayanıklı, yüksek yapışma mukavemetine sahip, kolay işlenebilen ve sıvada yüzey düzgünlüğü için granülometrisi iyi ayarlanmış olmalıdır.
3) Yapıştırma Harcının ve yüzey sıvasının ısı yalıtım levhasına ve yapıştıma harcının uygulama yüzeyine aderansı EOTA (European Organisation for Technical Approvals) ve ETAG 004 (External Thermal Insulation Composite System with Rendering) standartlarına uygun olarak test edilmiş olmalı ve çekme dayanımı yalıtım levhası üzerinde en az >0,08 N/mm2 ; beton/tuğla üzerinde en az >0,50 N/mm2 değerlerini sağlamalıdır.
4) ISO 9001 Kalite Güvence Sistemi sertifikalı bir firma tarafından üretilmiş, TSEK ve TSE belgeli olmalıdır.
A.3. DONATI FİLESİ
Sıva yüzeyinde oluşabilecek gerilimleri karşılayan, yüzeye tutunmasını sağlayan, çatlakları önleyen, yüzeye gelen darbeleri yayarak sertlik ve mukavemet sağlayan donatı filesi;
1) Cinsi : Cam Elyaf
2) Ağırlık : en az 160 gr/m2
3) Kaplama tipi : (sıvanın içinde erimemesi için) alkali dayanımı yüksek
4) Kare Ölçüleri : 4 x 4 mm.
5) Yanıcı madde içeriği (LOI) : %20
6) Çekme dayanımı min. (N/50)- standart koşullarda çözgü için 1600 N, atkı için 1900 N olmalıdır.
7) ISO 9001 Kalite Güvence Sistemi sertifikalı bir firma tarafından TS EN 13496’ ya uygun olarak üretilmiş ve CE belgeli olmalıdır.
A.4. DÜBEL
Kullanılacak dübel,
1) Dübel boyu :Yalıtım levhasının kalınlığına ve mekanik tespit yapılacak yüzey tipine bağlı olarak hesaplanan uzunlukta dübel boyu.
2) Dübel gövdesi : polietilen, geri dönüşüme uğramamış, atık olmayan malzemeden
3) Dübel çivisi : çelik
4) Taşıma gücü : 0,20 kN çekme dayanımına sahip
5) Dübel Başı Çapı : 60 mm.
6) Sıva tutuşunu artırmak amacıyla kafa pürüzlü, tırnaklı olmalıdır.
7) ISO 9001 Kalite Güvence Sistemi sertifikalı bu konuda yetkinliğini ispatlamış bir firma tarafından üretilmiş olmalıdır.
A.5. SUBASMAN ve KÖŞE PROFİLLERİ
Subasman seviyesinde veya toprak seviyesinde sistemi darbelerden koruması için kullanılacak subasman profilleri ve bina köşeleri, pencere merkezleri gibi dış köşelerde sistemi koruması, sıva uygulamasında mastar görevi görmesi için kullanılacak köşe profilleri aşağıdaki özelliklerde olmalıdır.
1) Malzeme cinsi: Subasman profili alüminyum, köşe profilleri alüminyum ve ya PVC esaslı, ayrıca köşe profilleri her iki taraftan min. 10 cm bindirme paylı fileli olmalıdır.
2) Subasman profilleri damlalıklı ve tabanı deliksiz olmalı, sırt yüksekliği 35 mm, ön parça yüksekliği 25 mm., kullanılacak ısı yalıtım levhasının kalınlığına uygun genişlik ve boyutlarda olmalıdır.
3) Köşe profilleri 25/25 mm ebatlı yüzeyleri delikli alüminyum veya PVC profil olmalıdır.
4) Damlalık profilleri PVC esaslı kendinden fileli olmalıdır.
5) ISO 9001 Kalite Güvence Sistemi sertifikalı bir firma tarafından üretilmiş olmalıdır.
A.6. SON KAT KAPLAMA, ASTAR ve BOYALAR
Kullanılacak son kat kaplamalar;
A.6.1 Mala ile uygulanan çimento esaslı, lif takviyeli dekoratif mineral sıva,
A.6.2 Mala ile uygulanan siliko-silikat esaslı tekstürlü kendinden renkli hazır sıva
A.6.3 Rulo ile uygulanan akrilik esaslı tekstürlü kendinden renkli hazır sıva
A.6.4 Mala ile uygulanan akrilik esaslı tekstürlü kendinden renkli dış cephe kaplaması Kullanılacak olan astar;
A.6.5 Akrilik esaslı hazır renkli sıvalar, akrilik esaslı tekstürlü kendinden renkli dış cephe kaplaması öncesinde ve çimento esaslı kaplama üzerine uygulanacak boya öncesindeki astar, üreticinin önerdiği, boya ile uyumlu renk ve teknik özellikte bir malzeme olmalıdır. Kullanılacak olan boyalar;
A.6.5 Çimento esaslı kaplama üzerine kullanılacak boya akrilik emülsiyon esaslı silikon katkılı ya da silikon-silikat esaslı olmalıdır. Renkler termik gerilimi engellemek amacıyla fazla koyu olmamalıdır (aydınlık referans değeri >25).
Dış cepheyi ve yalıtım sistemini dış hava koşullarından korumak için mm. mertebesinde kalınlığı olan tekstürlü hazır renkli dekoratif kaplamalar ve mineral sıvalar tercih edilmelidir.Yalıtım sıvası üzerine düz boyalar tercih edilmemelidir. Solvent ve benzeri esaslı son kat kaplama ve boyalar kesinlikle kullanılmamalıdır. Son kat kaplama, boya ve astar TSE belgeli; ISO 9001 Kalite Güvence Sistemi sertifikalı bir firma tarafından üretilmiş olmalıdır.