Filmsiz Kontraplak Kullanımı
TS 46 (1971)’ya göre kontrplak: Belirli uzunluk ve çaplardaki ağaç gövdesi kısımlarının özel makinelerde soyulması ile elde edilmiş ince soyma levhaların lif doğrultuları birbirine dik olmak üzere 3, 5, 7 ve daha çok tek sayıda üst üste konularak basınç altında preslenmek suretiyle yapıştırılmasıyla elde edilen malzemedir. Kontrplaklar kullanıldıkları ağaç cinsine göre çeşitlendirilmektedir. Bunlar; kayın marin, kavak, egzotik, çam marin ve huş marin çeşitleridir.
Genellikle Ilıman ve soğuk iklim bölgelerinde yetişen bir ağaç türü olan huş ağacından elde edilen kontrplaklar sert bir türüdür. Mukavemet gücü yüksek ve dekoratif bir yapıya sahip olan huş kontrplaklar genellikle mobilya imalatında, gemi imalatında ve otomobil sektöründe sıklıkla kullanılır.
Huş kontrplak üretimi yapmak için sağlıklı ve sık dokulu kerestelerin ,son teknoloji makinelerle soyularak elde edilen ince ağaç katmanlarının lifleri ters olarak huş kontrplak üretimi için suyuna ve sokrasına ince katmanların papel halinde istenilen kalınlıkta huş kontrplaklar üretmek için amacvına uygun tutkallayüksek basınç altında preslenilerek huş kontrplak çeşitleri üretilir.
Huş Kontrplaklar için yapılan bu üretim aşamaları huş kontrplakların ömrünün uzamasını ve huş kontrplakların dayanıklılığını ün üst seviyeye çıkartmaktadır . Diğer bir değişle huş kontrplak ağacından ince ağaç katmanların fenolik reçine ile yapıştırılarak birbirine çapraz dizilmesi ile elde edilen ahşap panele (masif panel) huş kontrplak denir. En ince huş kontrplak çeşidi 1.5 mm kalınlıkta papelden üretilir. Katmanlar üst üste gelen papellerin lif yönleri birbirine dik olacak şekilde yerleştirilir. Huş Kontrplak panelinde her zaman tek sayıda katman olur .böylece huş kontrplaklarda yüzey katmanlarının lif yönü aynı olur.
Huş kontrplak paneller sert ağaç katmanları ,fenolik film,plastik laminat ,doyurulmuş kağıt ,fiber takviyeli reçine ,boya veya cila ile kaplanılarak huş kontrplak üretilebilir. Huş Kontrplak çeşitlerinden filmli huş kontrplak (plywood)son derece hafif malzeme olan huş kontrplak ,afifliğine rağmen mekanik bir dayanıklılığa sahiptir. Kalıp işlerinden iç bölme ve çatı kaplama işlerine iskele yapımında playwood huş kontrplak kullanılmaktadır .parke ve zemin endüstrisine, büro mobilyaları yapımında ,masa ve sandalye yapımına kadar birçok sektörde plywood huş kontrplak çeşitleri kullanılmaktadır.
Huş Kontrplağın yaygın kullanılmasının nedeni yüksek düzeyde sağlamlığı ve Kontrplak fiyatları maliyetinin düşük olması ,şişme gibi huş kontrplakların bozulma olasılığının olmaması ,plywood ların yüksek mekanik özellikleri ile huş plywood ların çivi ve vida tutma yeteneği ,kolay işlenebilirliği ve huş plywoodların dokoratif görünümüdür.
Kontrplak yapımı, firavunlar devrine kadar uzamasına rağmen, bugünkü anlamda ilk üretimi 1896 yılında Amerika’da gerçekleşmiştir. Bu tarihten sonra kullanım alanları genişlemiştir. Bu alana mobilya, araba kasaları, vagon, konteynır, deniz nakil araçları, uçak üretimi, ambalaj, oyuncak ve taşıyıcı elemanlar da dahil olmak üzere inşaat sektörü dahildir.
Kontrplak endüstrisi Türkiye’de ilk kuruluşu 1932 yılına rastlamaktadır. Dünyada kontrplak tekniğindeki gelişim, Türkiye’de bu endüstriyi etkilemiş ve son yıllarda modern fabrikalar kurulmuştur. Ancak soymalık tomruk teminindeki güçlükler, girdi fiyatlarının yüksek olması vb nedenlerle kontrplak üretimi son yıllarda düşmüştür. Ayrıca Türkiye’de üretilen kontrplaklar genelde kapı, mobilya ve dekorasyonda kullanılmakta olup, bu kullanım yerlerinde lif levha, ince yonga levha gibi ikame malzemelerin üretilmesi kontrplak üretimini olumsuz etkilemiştir. Bu nedenle kurulu kapasitesi yıllık 85 bin m³ tesislerde 1987 yılında ancak 25645 m³ kontrplak üretilebilmiştir. Bu rakamlar günümüzde daha da azalmıştır.
Kontrplak üretimi yaş ve kuru sistemle olarak yapılır. Kuru sistemle kontrplak üretiminde aşağıdaki belirtilen safhalar uygulanır.
- Tomrukların ısıtılmak suretiyle yumuşatılması
- Tomrukların kabuklarının soyulması ve bölümlere ayrılması
- Soyma makinelerinde belli kalınlıklarda kaplama levhalarının elde edilmesi
- Kaplama levhalarının kusurlarının temizlenmesi ve kurutulması
- Dar soyma kaplama levhaların kenarlarının düzeltilerek yan yana eklenmesi
- Tutkal hazırlama ve tutkallama
- Kontrplak levhaların tek sayıda olacak şekilde bir araya getirilmesi
- Presleme ve kondisyonlama
- Boy kesme ve yan alma
- Zımpara ve istif
Günümüzde kullanımı gittikçe artan kalıp malzemesi olan Plywood’lar brüt beton almak için geleneksel ahşap kalıpların yerini almıştır. Bildiğiniz üzere Plywood’lar filmli ve filmsiz olmak üzere ikiye ayrılır.
Bilinenin aksine aralarındaki fark dayanıklılık ile alakalı olmayıp sadece beton yüzeyini etkiler. Filmli malzemelerin sıva yapılmayacak yüzeylerde kullanılması doğrudur ve parlak brüt beton almanızı sağlar. Sıva yapılacak yüzeylerde ise filmsiz plywood’ların kullanılması gerekmektedir. Filmsiz malzemelerde alınan beton yüzeyi yine brüt olmakla birlikte parlak değildir. Bu özelliği sayesinde sıva yapılmasına imkan sağlamaktadır.
|
Nominal kalınlık mm
|
Katman sayısı
|
Minimum kalınlık mm
|
Maksimum kalınlık mm
|
Ağırlık (kg/m2)
|
|
9
|
3
|
8.8
|
9.5
|
4.1
|
|
12
|
5
|
11.5
|
12.5
|
5.5
|
|
15
|
5
|
14.3
|
15.3
|
6.9
|